انتقال آب سرچشمه های زرین گل از جنگل ابر به شاهرود موجب نابودی ذخیره گاههای بین المللی سرخدار گلستان و بهانه ای برای حمله بولدوزری به عمق جنگلها و زیستگاههای ارزشمند گلستان شده است.

با توجه به کاهش مساحت جنگلهای شمال کشور از 3.4 میلیون هکتار در سال 1334 به حدود 1.9میلیون هکتار در سالهای اخیر مسئله حفظ این جنگلها همواره مورد توجه متولیان منابع طبیعی و محیط زیست در کشور بوده است.

به گزارش روابط عمومی فرمانداری علی آباد کتول،احمد تجری، فرماندار در بازدید از مناطق «مرده شور» و «سرخه لِم » در جنگلهای علی آباد کتول گفت: بر اساس گزارشات واصله و مردمی مبنی بر اینکه حوزه منابع طبیعی و آب و فاضلاب استان سمنان و شهرستان شاهرود نسبت به انتقال آب چشمه های دهنه زرین گل که در محدوده جغرافیایی و تقسیمات کشوری شهرستان علی آباد کتول قرار دارد اقدام کرده اند که موجب تخریب بیش از حد جنگلها نیز شده است با حضور مسئولان اجرایی شهرستان در منطقه حاضر شدیم.

وی افزود: با بررسی اوضاع، شرایطی بسیار تاسف بار را در برخورد با منابع ملی شاهد هستیم و اقدامات انجام شده بسیار ناراحت کننده است.

تجری اظهار داشت: در تقسیماتی که در حوزه وزارت نیرو انجام گرفته و انتقال آبی که به شهرستان شاهرود انجام می گیرد بر اساس تصمیمات 15 سال گذشته است که قرار بود سالیانه 5 میلیون متر مکعب به شهرستان شاهرود انتقال یابد که در آن شرایط خشکسالی و کمبود آب نبوده و چشمه ها پر آب بودند، در حالیکه امروز پس از 15 سال با شرایط آب و هوایی موجود، آب چشمه ها یا خشک شده یا به نصف تقلیل یافته است.

فرماندار علی آباد کتول تاکید کرد: با توجه به شرایط خشکسالی و کاهش نزولات جوی در این سالها، اگر انتقال 5 میلیون متر مکعب بدون در نظر گرفتن خشکسالی صورت بگیرد، تهدیدی جدی برای شرایط زیست محیطی منطقه جغرافیایی شهرستان علی آباد کتول به همراه خواهد داشت.

تجری با اشاره به تاکید استاندار گلستان به بررسی و گزارش وضعیت منطقه اذعان داشت: از شورای حفاظت منابع ملی، دادستان و رئیس دادگستری استان گلستان انتظار داریم که در جهت حمایت از منابع ملی از این منطقه بازدید کنند و شاهد اتفاقات ناگوار این منطقه باشند.

فرماندار علی آباد کتول همچنین گفت: در این منطقه چشمه آب شوری با درجه غلظت بسیار بالا قرار دارد که اگر با آب چشمه های شیرین این منطقه آمیخته نشود، ذخیره گاه بین المللی سرخداری ما در این منطقه نابود خواهد شد.

تجری تصریح کرد: متاسفانه شاهد بودیم که در اجرای پروژه، بسیاری از چشمه های دیگری که خارج از تفاهمنامه است را به لوله اصلی انتقال داده اند که با نبودن این چشمه ها عملا گونه های جانوری منطقه را در معرض نابودی قرار داده اند.

فرماندار علی آباد کتول تخریب منابع طبیعی و جاده سازی به بهانه آب در این منطقه را حرکتی تاسف بار عنوان کرد و تاکید کرد: از مسئولان محیط زیست، سازمان مراتع و جنگلهای کشور و دیگر مسئولان متولی کشور و استان تقاضا داریم که به این فاجعه زیست محیطی خاتمه دهند.

تجری تصریح کرد: اگر منابع طبیعی این بخش در حوزه شاهرود است قرار نیست که هر اتفاقی را در این منطقه که حوزه استحفاظی و جغرافیایی گلستان است رقم بزنند.

سید علی حسینی، رئیس اداره منابع آب شهرستان علی آباد کتول هم گفت: در سال 1378 در بحث آب شرب شهرستان شاهرود از سرچشمه های زرین گل که به چشمه های «قطری » یا «قطاری» معروف است تخصیصی صادر شده است.

وی افزود: در آن زمان سمنان جزو شرکت آب منطقه ای در تهران بود که تصویب شده بود 5 میلیون متر مکعب به شهرستان شاهرود اختصاص داده شود که در ذیل این مصوبه تبصره هایی وجود دارد که این تبصره ها برای ما اهمیت زیادی دارد.

حسینی خاطر نشان کرد: بر اساس تبصره های این مصوبه باید 5 میلیون متر مکعب آب تخصیص داده شود و بیشتر از این نباشد و در شرایط خشکسالی به ویژه شرایط سخت امسال این میزان کاهش یابد.

رئیس اداره منابع آب شهرستان علی آباد کتول همچنین یادآور شد: یکی از مسائل مهم دیگر این است که مخزنی باید ساخته شود تا میزان 5 میلیون متر مکعب آب تخصیص داده شده را اندازه گیری و تعیین کند.

حسینی تصریح کرد: در تفاهمنامه حدود 12 چشمه مد نظر قرار گرفته است که متاسفانه آنچه که امروز شاهد بودیم خارج از محدوده ای که مدنظر بود، اقدام شده و به روشهای مختلف خودشان انتقال آب صورت می گیرد.

رئیس اداره منابع آب شهرستان علی آباد کتول به چشمه آب شور با لا دست روستای سیاه رودبار به عنوان یکی از تبصره های مصوبه تخصیص آب اشاره کرد و گفت: این منطقه یک منطقه بکر است که ذخیرگاه سرخداری در آن منطقه قرار دارد و در تخصیص آب قید شده بود که سازمان آب منطقه ای در آن زمان می بایست، برای این چشمه آب شور چاره اندیشی کند که در جهت محو شدن آن هیچ اتفاقی نیفتاده است.

حسینی تاکید کرد: آب این چشمه از «E C» حدود 70 تا 80 هزار برخوردار است و اگر آب سرچشمه های این منطقه نباشد خطری بسیار جدی برای ذخیره گاههای این منطقه خواهد بود.

رئیس اداره منابع آب شهرستان علی آباد کتول همچنین تصریح کرد: تنها مسئله ای که در زمان اختصاص آب صورت گرفت، احداث سد کبودوال«نگارستان» بود که علیرغم افتتاح، هنوز به بهره برداری نرسیده است.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: این سد برای استفاده پایین دستی ها احداث شده بود که متاسفانه امروز ما در بالا دست مشکلات و تنش های زیادی در کمبود آب داریم که اختصاص این سرچشمه ها در شرایط فعلی موجب تشدید این تنش ها خواهد شد.

رئیس اداره منابع آب شهرستان علی آباد کتول با صراحت اعلام کرد: تخصیص این آب به شاهرود و یا تخصیص اضافه آن قطعا موجب ایجاد تنش های اجتماعی و زیست محیطی در شهرستان خواهد شد.

رمضانعلی رستاقی چالکی، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان علی آباد کتول نیز گفت: بحث انتقال آب چشمه های زرین گل مطرح بود، البته نه به این شکلی که الان شاهد هستیم که در اصل یک فاجعه است.

رستاقی اظهار داشت: قرار بود انتقال این خط لوله آب بدون آسیب به منابع طبیعی و محیط زیست و بدون دخالت دستگاههای مکانیزه و بیل های قوی مکانیکی و به صورت دستی انجام شود.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان علی آباد کتول با اظهار تاسف از این وقایع دردناک، تصریح کرد: آنچه که امروز می بینیم متاسفانه تخریب بسیار زیادی به عرصه های منابع طبیعی و محیط زیست انجام گرفته است که به تبع این تخریب منابع طبیعی، قطعا زیست گاههای محیط زیست آسیب خواهند دید.

رستاقی گفت: با تخریب این زیستگاههای مهم، حیات وحش و وحوشی همچون مرال و شوکا که زیست گاههای اصلی آنها در اینجاست موجب نابودی اینگونه های ارزشمند خواهد شد.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان علی آباد کتول یادآور شد: احداث این جاده ها موجب رفت و آمد انواع وسایل نقلیه و گردشگران در این مناطق بکر است که گونه های جانوری احساس نا امنی خواهند داشت و با توجه به از بین رفتن زیست گاهها و منابع آبی در این حوزه ها موجب نابودی و یا کوچ این گونه ها خواهد شد.

شایان ذکر است وقایع ذکر شده موجبات نارضایتی های شدید مردمی را در بر داشته است که این روند با انتقال آب در سالهای آتی شرایط بسیار بحرانی و تنش زا را در منطقه ایجاد خواهد کرد.

لازم به یادآوری است، که جنگلها و مراتع موجود در حوزه منابع طبيعي علي آبادكتول با وسعتي حدود 64140 هكتار جنگل با گونه هاي مختلف گياهي و 40000 هكتار مرتع ييلاقي و 28000 هكتار مرتع قشلاقي نقش عمده اي در شكوفائي فرآورده هاي صنايع چوبي و محصولات فرعي مرتعي و ترقي دامپروري منطقه دارند.

بر اساس مطالعات انجام شده درختان جنگلي اين منطقه از اهميت تجاري برخوردار بوده و غالبا از نوع توسكا، بلوط، نمدار و افرا مي باشند در اين جنگلها گياهان علفي زيادي از جمله بنفشه، پامچال، افورب، مهر سليمان، ثعلب و انواع سرخسهاي چلم و ... را نيز در خود جاي داده است.

در قسمت شرق به مراتع گل گاوزبان، بو مادران و چند نوع گياه داروئي ديگر نيز بر مي خوريم و در اين راستا اين منطقه نيز يكي از با اهميت ترين مناطق جنگلي كشور است چرا كه سه ذخيرگاه كشوري و بين المللي در اين منطقه وجود دارد كه در دنيا شناخته شده هستند.

ذخيرگاه های سرخداری مهم دنیا و ذخيرگاه كاج زربين كه در دهنه زرين گل واقع است و ذخیره گاه سرنوش در دهنه محمد آبادکتول از جمله ذخیره گاههای مهم بین المللی است.

از ذخيرگاه استراتژيک گونه هاي جنگلي منحصر به فرد در دنيا ذخيرگاه جنگل سرخداري است كه سازمان بين المللي جهاني از جمله فائو توجه خاصي به لحاظ حفظ گونه هاي درختي به آن دارند چرا كه چوب آن علاوه بر مصارف صنعتي به علت به دست آمدن ماده اي ضد سرطانی به نام تاكسول از پوست آن استفاده پزشكي به عمل مي آيد.